-
1 ископаемый
1. прил.ҡаҙылма2. геол.ҡаҙылдыҡ, ҡаҙылмаларҙа табыла торған3. в знач. сущ. с ископаемоеҡаҙылма, ҡаҙылдыҡ -
2 закупориться
1. сов.тығынланыу, тығылыу, томаланыу2. сов. перен., разг.бикләнеү -
3 отлечь
1. сов.баҫылыу, туҡтау2. сов. безл.испытать облегчениееңеләйеп китеү (ҡалыу), тынысланыу, баҫылыу -
4 отразиться
1. сов.сағылыу2. сов.күренеү, сағылыу3. сов.на ком-чёмтәьҫир итеү, йоғонто яһау4. сов.сағылыу -
5 сжаться
1. сов.ҡыҫылыу, һығылыу2. сов.бөршәйеү, йомарланыу, шомрайыу3. сов.ҡыҫылыу, йомолоу, төйнәлеү, ҡымтылыу4. сов.стесниться – о груди; о горлеҡыҫылыу; быулығыу5. сов. перен.әрнеү, һыҡрау, һыҙлау -
6 улечься
1. сов.ятыу2. сов.осестьбаҫылыу, тымыу3. сов.уместитьсяһыйыу, һыйып бөтөү4. сов. перен.баҫылыу, тыныу -
7 ум
1. маҡыл2. м перен.аҡыл эйәһе, фекер эйәһебез ума (быть): — 1) иҫ-аҡыл китеү, аҡылды юйып, юғалтып
2) аҡылдан шашып, сиктән тыш, бик ныҡ; быть не в своём уме — аҡылды (башты) юғалтыу
в уме — күңелдән, яттан (иҫәпләү)
-
8 утихнуть
1. сов.тыныу, тынып ҡалыу, басылыу, баҫыла төшөү2. сов.прекратитьсябаҫылыу, туҡтау3. сов.успокоитьсятынысланыу, тымыу -
9 безумствовать
несов.аҡылдан шашыу, аҡылды юғалтыу, ҡотороноу, дыуамалланыу, дыу килеү -
10 благоразумие
-
11 боль
жауыртыу, әрнеү, һыҙлау -
12 валить
I1. несов.кого-чтойығыу, ҡолатыу, ауҙарыу, тәгәрәтеү, тәкмәстереүвалить с ног кого-л. — кемделер аяҡтан йығыу
2. несов. чтоҡырҡыу, йығыу, ҡолатыу, ауҙарыу3. несов.кого-что; перен., прост.үлтереү, юҡ итеү, һәләк итеү, ҡырыу, ҡырып бөтөрөү4. несов. что; разг.тырым-тырағай ташлау, быраҡтырыу5. несов. что, на кого-что; перен.һылтау, ауҙарыу, япһарыувалить вину на кого-л. — кемгәлер ғәйепте япһарыу
II1. несов.; разг.ағылыу, ағылып килеү, ағылып барыу2. несов.; разг.о дыме, паре, снеге и т.д.борҡорап сығыу, ҡойоп (баҫып) яуыу3. несов.; разг.повел. прост. вали(те)побуждение к действиюәйҙә, йүгер, әйт, һөйлә, эшләчто молчишь, вали скорей — нишләп өңдәшмәйһең, әйт (һөйлә) тиҙерәк
-
13 вибрация
1. ж физ.вибрация, тирбәлеү2. ж муз.ҡалтырау -
14 всучить
1. сов. чтосиратыу, ҡушып (ҡыҫтырып) сиратыу2. сов.кого-что; перен., прост.вынудить взятькөсләп тағыу, көсләп биреү (тоттороу) -
15 вытянуться
1. сов.растянутьсяһуҙылыу, һуҙылып оҙонайыу2. сов. разг.вырастиүҫеү, буйға үҫеү, үҫеп китеү3. сов.турайыу, тура ҡатып ҡалыу, һуҙылып ятыу4. сов.выпрямитьсятартылыу5. сов.протянутьсяһуҙылыу, һуҙылып китеү (ятыу)лицо (физиономия) вытянулось у кого — сырайы һытылды, йөҙө йәмрәйҙе
-
16 живость
1. жетеҙлек, йылдамлыҡ2. жсағыулыҡ, һиҙгерлек, зирәклек, үткерлек -
17 заклиниться
-
18 затихнуть
1. сов.тынып ҡалыу, тыныу, шымыу2. сов.әкренәйеү, баҫылыу, һүрелеү3. сов. перен.тынысланыу, тыныу -
19 затухнуть
1. сов. разг.потухнутьһүнеү, һүнеп ҡуйыу2. сов. перен.прекратитьсятуҡталыу, баҫылыу, һүрелеү -
20 затянуться
1. сов.тартып (ҡыҫып) бәйләү2. сов.тартылыу, бәйләнеү, быуылыу3. сов.ҡапланыу, томаланыу4. сов.бөтәшеү, уңалыу5. сов.һуҙылыу, оҙаҡҡа һуҙылып китеү6. сов.һурыу, эскә тартыутөтөндө
См. также в других словарях:
қылды қазан — (Орал: Чап., Жымп., Жән.) кішкентай қазан. Қ ы л д ы қ а з а н тамақты тез пісіреді ғой деймін (Орал, Жән.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
шағылдық — зат. Шағылды жер, шағыл. Шу десе жылқы озбайды Сарылақтан, Ырғытып қоян соқтым ш а ғ ы л д ы қ т а н. Салар ем ат көтіне болысыңды, Қорқамын Қызай шыққан шаңырақтан (ХVIII XIX ғғ. қаз. ақын. шығ., 75) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
жарқылды аумақ — (Светящаяся область (огненный шар)) ядролық оқ дәрі жарылысы кезінде ауаның, бу мен газдардың қатты қызған аумағы бірнеше секундқа созылатын зиянды сәуле шығарудың қуатты көзі болып табылады … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
жарқылдың сәуле шығаруы — (Световое излучение) ядролық жарылыстың зақымдаушы факторы. Ол инфракүлгін, инфрақызыл және көрінетін сәулелерден тұрады. Сәуле жарқылы пайда болғаннан кейінгі секундтың алғашқы үлесінде температура миллиондаған градусқа жетеді және ультракүлгін… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бөзек етті (қылды) — (ҚХР) қорлады, аяқ асты етті, басынды. Қамқорлық деген нәрсе күштілердің бір алдамшы тәсілі, мықтының әлсізді б ө з е к е т е т і н келемеж сөзі ғана, ет бауыры елжіреп, тұрса мені қоя бермей ме? («Сөз сан.») … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ешкінің қылды айранын бермеу — (Маң., Маңғ.) түк татырмау. Оның сараңдығын айтпа, үйіне барған кісіге е ш к і н і ң қ ы л д ы а й р а н ы н да бермейді (Маң., Маңғ.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
неше сықылды — (Монғ.; Тау., Қош.) алуан түрлі, неше түрлі. Н е ш е с ы қ ы л д ы қиындықтыр бастан өтті ғой (Монғ.). Қошағашта н е ш е с ы қ ы л д ы ат бар (Тау., Қош.) … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
зиянды сәулеге шалдығу — (Световое излучение) ядролық жарылыс кезінде жарқылды аумақ немесе отты шар түрінде шығатын, көрінетін, ультракүлгін және инфрақызыл сәулелердің қуатты тасқыны. 30 мың т ядролық оқ дәрі әуеде жарылғанда жарқылды аумақтың диаметрі 600 700 м ге, ал … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Гедонизм — (гр. hedone – көңілділік, рахаттану) – адам тіршілігі рахаттарға ұмтылып, азаптардан қашудан тұрады деп қарастыратын философиялық этикалық принцип және моральдің критерийі. Гедонизмнің философиялық астарын (подпочва) игіліктің ( благо )… … Философиялық терминдердің сөздігі
Фидеизм — (лат.fides – сенім, наным) – нанымның ақылдан, діни наным актісінде (іс әрекетінде) берілетін аянның, ашудың (откровение) әлем мен адамды рационалды түсінуден басымдылығын бекітетін философиялық ілімдердің жалпы аты. Ең белгілі фидеистік… … Философиялық терминдердің сөздігі
Жан — (гр. рsусһе дем, рух, жан, өмір, лат. аnіmа, аnіmus есу, леп, өмірлік күш, тіршілік, ақылды жан, рух) дін мен философияда: адамның даралығын және оның өзіне адами қасиеттерді беретін адамның материалдық емес аспектісі (немесе мәні); жиі (часто)… … Философиялық терминдердің сөздігі